Prawo podatkowe, prawo ubezpieczeń społecznych, prawo pracy to tylko niektóre dziedziny prawa, z którymi musi zaznajamiać się na co dzień przedsiębiorca. Niezastosowanie bądź błędne zastosowanie obowiązujących przepisów może mieć dla niego daleko idące negatywne konsekwencje. Pomocne może okazać się zatem złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej bądź zastosowanie się do objaśnień prawnych lub utrwalonej praktyki indywidualnej. Czym są wspomniane instytucje oraz jakie korzyści mogą przynieść przedsiębiorcy?
Wskazane na wstępie instytucje zostały uregulowane w ustawie z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców, a w zakresie obejmującym wnioski o interpretację prawa podatkowego w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa. Objaśnienia prawne oraz utrwalona praktyka indywidualna, to instytucje nowe wprowadzone właśnie wspomnianą ustawą z 6 marca br. Natomiast możliwość korzystania przez przedsiębiorców z interpretacji indywidualnej przewidywała również wcześniej obowiązująca ustawa.
Uprawnionym do złożenia wniosku o wydanie interpretacji jest każdy przedsiębiorca. We wniosku przedstawia on zaistniały stan faktyczny bądź też zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko, dotyczące zakresu oraz sposobu zastosowania przepisów w przedstawionej sytuacji. Wniosek może dotyczyć stosowania przez przedsiębiorcę przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez niego daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, a więc np. przepisów dotyczących podatku od towarów i usług czy podatku dochodowego od osób fizycznych. Organ w formie decyzji udziela interpretacji, w której wskazuje prawidłowe stanowisko wraz z uzasadnieniem prawnym. Na wydanie tej decyzji ma 30 dni. Jeżeli w tym terminie decyzja nie zostanie wydana uznaje się, że organ wydał interpretacje indywidualną, w której stwierdził, że stanowisko wnioskodawcy dotyczące sposobu i zakresu zastosowania przepisów w przedstawionym stanie faktycznym jest w całości prawidłowe. Wszystkie interpretacje indywidualne są umieszczane na stronie organu, który je wydał.
Objaśnienia prawne wydawane są przez ministrów oraz organy, które opracowują i przedkładają Radzie Ministrów projekty aktów prawnych, z urzędu, a także na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Dotyczą one praktycznego stosowania przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie oraz zakończenie działalności gospodarczej. Wszystkie wydane w ten sposób objaśniania prawne są dostępne dla przedsiębiorców na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra bądź innego organu, który je wydał.
Trzecią instytucją jest utrwalona praktyka interpretacyjna. Jest to dominujące stanowisko organu w wydawanych przez niego interpretacjach indywidualnych, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów w takim samym stanie faktycznym i prawnym. Przy czym należy brać pod uwagę interpretacje indywidualne wydane przez organ w danym okresie rozliczeniowym i 12 miesiącach przed tym okresem. A zatem chcąc sprawdzić jakie stanowisko co do zakresu i sposobu stosowania przepisów w danym stanie faktycznym jest dominujące przedsiębiorca powinien przejrzeć udostępnione na stronie internetowej organu, wydane przez niego wcześniej interpretacje indywidualne.
Jakie korzyści niosą za sobą powyższe instytucje? Wydana na wniosek przedsiębiorcy interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organu, który ją wydał i może być zmieniona jedynie w wyniku wznowienia postępowania. Stanowisko przedstawione w interpretacji nie jest natomiast wiążące dla przedsiębiorcy (Przedsiębiorca nie musi się do niego zastosować). Jeżeli jednak zastosuje się do niego, to nie może zostać obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi oraz karnymi, a także zostać zobowiązany do zapłaty danin w wysokości wyższej niż ta wynikająca z interpretacji. Jeżeli więc np. przedsiębiorca zastosuje się do wydanej w jego sprawie interpretacji, a następnie okaże się, że stanowisko w niej przedstawione nie było zgodne z obowiązującymi przepisami, np. w rzeczywistości przedsiębiorca powinien zapłacić większą kwotę podatku niż wynikałoby to z interpretacji, to nie może on ponosić odpowiedzialności za zapłacony w zaniżonej wysokości podatek. A zatem nie mogą być na niego nałożone sankcje, a także nie może zostać zobowiązany do zapłaty podatku w wysokości wyższej niż wynika to z interpretacji. Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio, jeżeli przedsiębiorca zastosuje się do objaśnień prawnych lub utrwalonej praktyki interpretacyjnej. W związku z tym, przedsiębiorca niekoniecznie musi występować z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, aby mieć pewność, że stosując przepisy w określony sposób nie naraża się na negatywne konsekwencje.
